23
Ara
2021
Sensei, Senpai, Kohai
Sensei, Senpai, Kohai nedir? Ne anlama gelmektedir? Dojo içerisindeki görevleri nelerdir...
Sensei, Senpai ve Kōhai Nedir…
Sensei (先生) (kelime anlamı “önceden doğmuş”). Öğretmen ya da yaşayarak öğreten demektir.
SEN, saki (先) – önce
SEI, SHŌ (生) – hayat
Japonya’da Sensei genelde doktorlara, doçentlere, profesörlere, avukatlara ve dojonun başındaki kişilere denir. Savaş sanatlarında Dan seviyesindeki öğreten kişi Sensei'dir. Sensei savaş sanatlarında “Yolu gösteren” demektir.
Senpai (先輩) okul ve üniversitelerde üst sınıflardan olan kişidir. Iş yerlerinde ve çalışma alanlarında sizden rütbece üstün olan birine bu şekilde seslenmek durumundasınız. Spor kulüplerinde sizden önce başlayanlara söylersiniz. Bir saygı ifadesidir. Senpai (ya da Sempai) genel anlamda organizasyonlarda sizden daha önce başlayan kişilere bir hitap şeklidir. Bu sınıflandırma yaştan bile önemlidir. 20 yaşında olan iki yıllık bir çalışan işe yeni başlayan 30 yaşındaki kişinin Senpai’sidir.
Kōhai (後輩) ise okula, firmaya veya spor kulübüne yeni başlayanlara verilen addır.
Dōhai Aynı zamanda aynı firmaya ya da okula katılan kişilerin birbirlerine seslenme biçimidir.
Senpai-Kōhai-İlişkisi
Japonya’da spor kulüplerinde, örneğin baseball takımlarında Kōhailer, Senpailer’in yardımcı rolünü üstlenmektedirler. Alanı temiz tutmak ve icabında Senpai’nin kıyafetlerini bile yıkamaktadırlar. Kōhai sadece spora odaklanamaz, hatta bir Senpai olana kadar hakları sınırlıdır.
Senpai-Kōhai ilişkisi sadece yeni/eski çalışan arası ilişkisi değildir. Daha çok bir öğretmen/öğrenci ilişkisidir. Kōhai, Senpai’ye saygı göstermelidir ve onun söylediklerine uymalıdır. Senpai, Kōhai’ye rehberlik etmek, onu korumak ve ona öğrenmesi gerekenleri en iyi şekilde öğretmekle yükümlüdür.
Japon savaş sanatlarında Senpai terimi üst seviye yani siyah kuşak ve üstü öğrenciler için kullanılır. Senpai diğer öğrencilerden daha uzun zamandır dojoda bulunan kişidir. Bir dojoda Senpailer’in görevi Senseiler’ine yardım etmek, bir çeşit asistanlık görevi üstlenmek ve yeni öğrencilere sorunlarında yardımcı olmaktır. Kōhailer gerekli yerde Senpailer’e danışırlar ve Senpailer Kōhailer’e yardımcı olmakta yükümlüdürler. Eğer Senpai kendi başına yardımcı olamıyorsa Kōhai’yi Sensei’ye yönlendirir.
Kōhailer dojoyu temiz tutmaktan sorumludurlar. Antrenman sonrası minderleri temizlemek Kōhailer’in görevidir. Aynı zamanda Kōhailer Senpailer’in kıyafetlerinden sorumludur. Onları temiz tutmak ve dan seviyesindeki Senpailer’in hakamalarını katlamak onların görevidir.
Bu kurallar Japonya’da dojolarda günümüze kadar geçerli olsa da Türkiye’de çok ciddiye alınmamaktadır. Örneğin dojonun temzliğini antrenmandan sonra Senpailer ve Kōhailer birlikte yapar. Ayrıca Türkiye’deki dojolarda hiç bir Sensei ya da Sempai kıyafetlerini Kōhailer’e yıkatmaz. Senpai-Kōhai ilişkisi Japonya’da eskilerden kalan bir gelenektir. Bu gelenek Türkiye’de bu şekilde hiç başlatılmamıştır.
